Anne Sütünün ve Emzirmenin Faydaları
Anne sütü, yeni doğan bebekler için en doğal, en temiz, en ekonomik, en kolay ulaşılabilir ve en faydalı besindir. Her bebeğin ilk altı ay boyunca, D ve K vitamini hariç tüm beslenme ihtiyaçlarını karşılayabilen anne sütüdür. Anne sütünün %88’i sudan oluşur ve bu nedenle bu dönemde bebeğe ekstra su veya diğer besinler verilmemesi önemlidir. Altıncı aydan sonra uygun ek gıdalara geçiş yapılmalı ve emzirme, mümkünse 2 yaşına kadar sürdürülmelidir.
Bebek Sağlığı Açısından:
- En Doğal Besin Kaynağı: Anne sütü, bebekler için en doğal ve besleyici kaynaktır.
- Anne ve Bebek Arasındaki Bağı Güçlendirir: Emzirme, anne ve bebek arasındaki bağı güçlendirir.
- Bağışıklık Sistemi Güçlendirir: Anne sütü ile beslenen bebeklerde, zatürre, orta kulak iltihabı, menenjit, ishal gibi hastalıkların görülme sıklığı daha azdır.
- Kolay Sindirilir: Anne sütü sindirimi kolaydır ve gaz sancıları, kabızlık ve ishal gibi durumları azaltır.
- Beyin Gelişimini Destekler: Bebeklerin beyin gelişimi için önemli olan besinleri içerir.
- Ağrı Kesici ve Rahatlatıcı Etkisi Vardır: Emzirme, bebeklerde ağrıyı hafifletici ve sakinleştirici etkilere sahiptir.
- Astım ve Alerjik Hastalıklardan Korur: Anne sütü, bebekleri astım ve bazı alerjik hastalıklardan korur.
- Şişmanlık Riskini Azaltır: Anne sütü ile beslenen bebeklerde şişmanlık riski daha düşüktür.
- Şeker Hastalığı ve Bağırsak Hastalıklarından Korur: Anne sütü, bebekleri şeker hastalığı ve bazı bağırsak hastalıklarından korur.
- Kansere Karşı Korur: Bazı kanser türlerine karşı koruyucu etkisi vardır.
- Damar Sertliği ve Hipertansiyon Riskini Azaltır: Anne sütü ile beslenen bebeklerde ileri yaşlarda damar sertliği ve hipertansiyon gelişimi daha azdır.
Anne Sağlığı Açısından:
- Kanama Miktarını Azaltır: Emzirme, doğum sonrası kanama miktarını azaltır ve kansızlık riskini düşürür.
- Rahmin Eski Haline Dönmesini Kolaylaştırır: Emzirme, rahmin eski haline dönmesini kolaylaştırır.
- Vücut Ağırlığını Kontrol Altında Tutmayı Destekler: Emzirme sırasında harcanan enerji ve yağ dokusunun azalması, annenin doğum öncesi vücut ağırlığına ulaşmasını kolaylaştırır.
- Meme ve Yumurtalık Kanserinden Korur: Anne sütü, meme ve yumurtalık kanseri riskini azaltır.
- Özgüveni Artırır ve Annelik Depresyonunu Azaltır: Emzirme, annelerin özgüvenini artırır ve annelik depresyonunu azaltır.
- Yeni Gebeliği Geciktirir: Emzirme, yeni bir hamileliği geciktirir.
Toplum ve Çevre Açısından:
- Ekonomik ve Çevre Dostudur: Anne sütü, ekonomik ve çevre dostu bir beslenme şeklidir. Atık bırakmaz ve çevreyi korur.
Doğru Emzirme Tekniği:
- Anne rahat bir pozisyonda olmalı ve bebeğin rahat emebilmesi için desteklenmelidir.
- Bebeğin başı ve vücudu aynı doğrultuda olmalıdır.
- Bebeğin burnu meme başı hizasında olmalıdır.
- Bebeğin karnı anne karnına yaslanmalıdır.
- Bebeğin memeyi dört parmak alttan kavraması ve meme başını etrafındaki kahverengi alan ile birlikte emmesi sağlanmalıdır.
Kolostrum Sütü (Ağız Sütü):
- Kolostrum, ilk gelen süt olup bebeğin ilk besin kaynağıdır.
- Miktarı az olsa da besleyici özelliklere sahiptir ve enfeksiyonlardan korur.
- Bağırsak hareketlerini uyarır ve sarılık riskini azaltır.
Bebeğin Doyduğu Nasıl Anlaşılır:
- Bebeğin kilo alımı ve idrar yapımı takip edilerek beslenme yeterliliği değerlendirilir.
- İdrar ve dışkılama sıklığı, kilo alımı ve genel olarak sağlıklı görünüm bebekin yeterli beslendiğini gösterir.
Emzirme Danışmanları
Çoğu kadın emzirmeye ya da emzirmemeye hamilelik sırasında karar verir. “Deneyeceğim ve ne olacağını göreceğim” bazı kadınların ortak tutumu. Çoğu kadının fark etmediği şey, yeni doğmuş bir bebek ile yeni bir anne arasındaki emzirme ilişkisinin çoğu zaman biraz çalışma gerektirmesidir. Emzirme danışmanından emzirme desteği yeni bir anne için harika bir seçenektir.
Emzirme Danışmanları
Çoğu bölgede çeşitli emzirme kaynakları vardır. Emzirme yardımı, kendi çocuklarını başarılı bir şekilde emziren bir komşudan gelebilir veya en karmaşık emzirme sorunları olan annelerle çalışma yeterliliğine sahip sertifikalı bir emzirme danışmanı olabilir.
Emzirmeye Genel Bakış
Alacağınız en önemli kararlardan biri yeni doğan bebeğinizi emzirmek olacaktır. Tıpkı hamilelik gibi, bu da çok doğaldır ancak ilk başta pek sezgisel değildir. Emzirme hakkında bilinmesi gereken çok şey var, o yüzden emzirmenin temellerine bakalım.
Emzirmenin Faydaları
Araştırmalar, emzirilen bebeklerde alerji ve diş çürüğü olasılığının azaldığını gösteriyor. Genel yüz gelişiminin yanı sıra uygun çene, diş ve konuşma gelişiminden de yararlanırlar. Emzirmenin aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok hastalık ve duruma karşı koruyucu olduğu gösterilmiştir.
- Ağrılı kulak enfeksiyonları
- Üst ve alt solunum yolu rahatsızlıkları
- Soğuk algınlığı, virüsler, stafilokok, strep ve e coli enfeksiyonları
- Alerjiler
- Bağırsak bozuklukları
- 2 tip diyabet
- Bazı çocukluk çağı kanserleri
Emzirmenin Temelleri
Anne sütü kadınlar tarafından doğal olarak üretilir ve bebeğin yaşamının ilk birkaç ayında temel beslenmesini sağlar. Anne sütünüz bebeğiniz için özel olarak hazırlanır ve bebeğinizin hem büyüklük hem de olgunluk açısından büyümesi için ihtiyaç duyduğu spesifik besinleri sağlar.
Anne sütünün üç farklı ve belirgin aşaması vardır: kolostrum, geçiş sütü ve olgun süt.
Kolostrum anne sütünün ilk aşamasıdır. Hamilelik sırasında ortaya çıkar ve bebeğin doğumundan sonra birkaç gün sürer. Rengi sarımsı veya kremsidir. Ayrıca emzirme sırasında daha sonra üretilen sütten çok daha kalındır.
Kolostrum protein, yağda çözünen vitaminler, mineraller ve immünoglobulinler bakımından zengindir. İmmünoglobulinler anneden bebeğe geçen ve bebeğe pasif bağışıklık sağlayan antikorlardır. Pasif bağışıklık, bebeği çok çeşitli bakteriyel ve viral hastalıklardan korur. Doğumdan iki ila dört gün sonra kolostrumun yerini geçiş sütü alacaktır.
Geçiş sütü kolostrumdan sonra oluşur ve yaklaşık iki hafta sürer. Geçiş sütünün içeriğinde yüksek düzeyde yağ, laktoz ve suda çözünen vitaminler bulunur. Kolostrumdan daha fazla kalori içerir.
Olgun süt üretilen son süttür. Bunun %90’ı bebeğinizin susuz kalmaması için gerekli olan sudur. Geriye kalan %10 ise hem büyüme hem de enerji için gerekli olan karbonhidratlar, proteinler ve yağlardan oluşur. İki tür olgun süt vardır:
- Ön süt: Bu süt türü beslenmenin başlangıcında bulunur ve su, vitamin ve protein içerir.
- Son süt: Bu tür süt, sütün ilk çıkışından sonra ortaya çıkar. Daha yüksek düzeyde yağ içerir ve kilo alımı için gereklidir.
Bebeğin Emzirmeye Hazır Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Bebeğinizin taleplerini beklemek yerine isteklerine cevap verirseniz emzirmeniz daha kolay olacaktır. Bu yüzden beslenme ipuçlarına karşı dikkatli olun. Siz ve bebeğiniz birbirinize uyum sağladığınızda, bebeğiniz acıktığında sizi en iyi nasıl uyaracağını bilecektir.
- Bir bebek emzirmeye hafif ipuçlarıyla başlar; göz kapaklarının altında hareket eden gözler, daha açılmadan göz kapakları titreşir, eller yüze doğru gelir, ağız hareketleri.
- Sonra daha bariz olanları ekliyor; göğsünüze doğru kök salıyor, sızlanıyor veya ciyaklıyor.
- Şimdi emzirmeyi teklif ederseniz, muhtemelen göğsünüzü nazikçe ve kolayca alacaktır.
- Açlığı arttıkça vücudu ve ağzı gerilir. Hızlı nefes alıyor veya ağlamaya başlıyor.
- Ağlamaya başladıktan sonra kavraması daha zor olacaktır. Ağlamak açlığın geç belirtisidir. Onu beslemeye çalışmadan önce onu sakinleştirin.
- Göğüslerinizin dolu hissetmesini beklemeyin. Dolu bir göğüs zaten üretimi yavaşlatmaya başlamıştır.
- İstediğin zaman teklif etmese bile teklif et
Bebeğinizin Yeterli Süt Aldığını Nasıl Anlarsınız?
Yeni annelerin süt tedariki konusunda endişelenmeleri yaygındır. Biberonla beslemenin aksine, yalnızca emzirirken bebeğinizin içtiği sütün hacmini ölçemezsiniz. Peki neyin normal olduğunu nasıl anlarsınız? Rahatlamak. Emzirme söz konusu olduğunda “normal” diye bir şey yoktur. Nadir istisnalar dışında tüm anneler, yalnızca emzirmeye yetecek kadar anne sütü üretebilir. Sorunlar çözüldükten ve siz ve bebeğiniz yerleşik bir beslenme rutinine sahip olduğunuzda, anne sütü üretimi basit bir arz ve talep meselesi haline gelir. Ürettiğiniz süt miktarı, bebeğinizin her beslenmede içtiği süt miktarıyla doğrudan ilişkilidir. Bunun nedeni, bebeğinizin emzirmesinin süt üretiminden sorumlu hormon olan prolaktininizi uyarmasıdır. Ne kadar çok bebek emzirirseniz, o kadar çok prolaktin üretecek ve o kadar çok süt üreteceksiniz.
Bebeğinizin yeterince yediğinden emin olmak için dikkat etmeniz gereken birkaç ipucu:
Emzirme Sıklığı ve Süresi: Bebeğinizin ne kadar yediği hakkında fikir edinmek için günlük beslenme sayısını ve bebeğinizin her beslenmede ne kadar süre emdiğini not edin. Doğumdan sonraki ilk birkaç günde bebeğin sık sık, örneğin her yarım saatte bir emzirilmesi gerekecektir. Yeni doğanların çoğunun beslenmeyi tamamlaması 10-45 dakikaya ihtiyaç duyar. Acele etmeyin. Bu, bebeğin beslenmesi ve ikinizin bağ kurması için önemli bir zamandır.
Bebek Bezi Hacmi: Bebeğinizin ne sıklıkta ve ne kadar idrar yaptığını not edin. Yaşamın ilk birkaç gününde bebek günde 1-2 kez bez ıslatır. Sütünüz 3. veya 4. gün civarında geldiğinde, günde 5-6 tek kullanımlık bebek bezini değiştirmeyi bekleyebilirsiniz.
Emme Yutma Modeli: Beslenmenin başlangıcında, bırakmayı teşvik edecek olan hızlı emmelere, ardından düzenli yutkunmayla birlikte uzun, yavaş emmelere ve her bir veya iki emmeden sonra nefes almaya dikkat edin. Eğer bu emme-yutma düzenini belirleyebilirseniz, o zaman bebeğin başarılı bir şekilde emdiğini bileceksiniz.
Beslenmeden Sonra Ağlamak: Beslenmeden sonra ağlamanın bebeğin hâlâ aç olduğu anlamına geldiği yaygın bir efsanedir. Bu sıkıntıya neden olabilecek tüm olasılıkları göz ardı edin ve çözüm olarak biberon önermeyi yeniden düşünün çünkü bu, meme ucu karışıklığına ve/veya süt üretiminin azalmasına neden olabilir.
Gece boyunca uyumak: Bebeklerin 3 aylık olduklarında gece boyunca uyuyacakları da yaygın bir efsanedir. Bebeğinizi gece boyunca uyumaya teşvik etmek, çünkü beklenen budur, süt üretiminiz üzerinde zararlı etkiler yaratabilir. Ayrıca gece boyunca uyumak bebeğin yeterince yemek yemediğinin göstergesi olabilir. 24 saatlik süre içinde bir veya iki defadan fazla 4 saatten fazla uyuyan bir bebek, yeterince yemek alamadığı için kalori tasarrufu yapmak için uyuyor olabilir. Bebeklerin, yoğun bir gün içinde kaçırdıkları kalorileri almak için veya anneden bir süre ayrı kaldıkları için, özellikle de anne işe geri döndüyse, gece boyunca beslenmeleri gerekebilir.